Skip to content

Probleem analyse

Als je geconfronteerd wordt met een vraagstuk/probleem/behoefte dan is het belangrijk om, voordat je onderzoek doet, het vraagstuk eerst zo volledig mogelijk in kaart te brengen. Dit helpt je om:

  1. het vraagstuk/probleem en de omvang ervan beter te begrijpen;
  2. op basis van de bevindingen het probleem te analyseren;
  3. vervolgens keuzes te maken over wat je precies gaat onderzoeken: een goede afbakening is cruciaal voor een goed onderzoek in een beperkte tijd.1

Methoden om de verschillende aspecten van een vraagstuk in kaart te brengen:

Het visgraatmodel 2

Je deelt hiermee het vraagstuk in primaire oorzaken en secundaire oorzaken en die verbind je met het probleem. De oorzaken categoriseer je. Categorieën die je kan gebruiken zijn: machines, methoden, mensen, materialen, milieu, management.

Invalshoeken

Je brengt de mogelijke invalshoeken van waaruit je het vraagstuk kan benaderen in kaart en kiest daar uiteindelijk één van. Denk daarbij bijvoorbeeld aan:

  • Sociaaleconomisch: verschillen in inkomen en maatschappelijke positie
  • Sociaal-cultureel: normen en waarden, opvoeding en cultuur
  • Politiek-juridisch: rol van de overheid en van het rechtssysteem
  • Duurzaamheid: energiebesparing, minder CO2-uitstoot, recycling, etc.
  • Vergelijkende invalshoek: voor- en nadelen

Doelgroepen

Je brengt de mogelijke doelgroepen van waaruit je het vraagstuk kan benaderen in kaart en kiest daar uiteindelijk één van. Denk daarbij bijvoorbeeld aan:

  • Wat betekent dit voor de klant (gebruiker/patiënt/leerling, etc)?
  • Wat betekent het voor de medewerker (docent, arts, zorgpersoneel, etc)?
  • Wat betekent dit voor de organisatie (cultuur, financiën, marktpositie, etc)?
  • Wat betekent dit voor partners (toeleveranciers, maatschappelijke belanghebbenden, etc.)?

Interviewen

Je interviewt belanghebbenden/betrokkenen met behulp van de 6W formule 3.

  • Wat is het probleem?
  • Wat is de aanleiding
  • Wie heeft het probleem?
  • Wanneer doet het probleem zich voor?
  • Waar doet het probleem zich voor?
  • Waarom is het een probleem?

De probleemanalyse is afgerond als je weet welk vraagstuk opgelost moet worden en waarom. Vervolgens kun je makkelijk de hoofd- en deelvragen afleiden. Zorg ervoor dat deze in lijn met de uitkomsten van de probleemanalyse goed afgebakend zijn.

Bronnen

  1. Afbakenen van je onderzoek 24Editor (z.d.), De afbakening van je onderzoek, geraadpleegd op 01-03-2024, https://24editor.com/de-afbakening-van-je-onderzoek. ↩

  2. Scribbr (z.d.), Visgraatmodel voor de probleemanalyse in je scriptie, geraadpleegd op 01-03-2024, https://www.scribbr.nl/modellen/visgraatmodel ↩

  3. Verhoeven N, (2022), Wat is onderzoek?, 7e druk, Amsterdam: Boom uitgevers ↩