Skip to content

Digitale Duurzaamheid

Het produceren en het gebruik van ICT-middelen heeft effecten op het milieu. Rond 1,8 tot 3,2 procent van de mondiale uitstoot van broeikasgassen is in 2020 veroorzaakt door de productie, het gebruik en de verwijdering van digitale apparaten en infrastructuur, inclusief apparaten voor entertainment 1. Dit is evenveel als de impact van de totale luchtvaartindustrie. De omvang van alle data die bedrijven in 2025 opslaan is naar verwachting 9 zettabytes (voor de liefhebbers: een zettabyte bevat één triljoen bytes, oftewel één miljard terabytes.) terwijl dit in 2015 nog 0,8 zettabytes was, waarbij 80% van die gegevens ongestructureerd is 2,3,4.

Met de groei van de hoeveelheid data, streamingdiensten en de AI-revolutie wordt de impact van ICT op onze planeet dagelijks groter 2. Om aan de steeds groeiende vraag naar digitale gegevensopslag te voldoen, worden elke twee jaar ongeveer 100 nieuwe hyperscale datacenters gebouwd 5. Deze datacentra worden wel steeds energiezuiniger. Helaas wordt de verbeterde energie-efficiëntie van datacenters en datatransport ingehaald door de huidige en verwachte ongecontroleerde groei van data, met een stijgende uitstoot van broeikasgassen en milieuschade als gevolg.

Wij als IT-professionals zijn onderdeel van het probleem maar kunnen ook positief bijdragen aan oplossingen. Dit kan op programmeer technisch vlak, maar ook door slimmer om te gaan met IT-assets en het veranderen van gebruikersgewoonten. In dit artikel krijg je een aantal concrete tips die je kunt inzetten om de milieu impact van ICT te verkleinen waarbij kostenbesparingen, beveiligingsvoordelen, snelheid en een betere gebruikerservaring de gunstige bijeffecten zijn. Digitale duurzaamheid heeft vier kerndimensies: economische, technische, sociale en ecologische 6. Er wordt vooral ingegaan op de technische en sociale aspecten waarbij jouw invloed centraal staat.

Digital hoarding

In je eigen mailbox, in MS Teams, in de cloud en op fileservers van bedrijven en organisaties staan duizenden ongeorganiseerde documenten, e-mails, PDF-bestanden, spreadsheets, afbeeldingen, video’s, en audiobestanden. Het leeuwendeel (68%) van deze ongestructureerde data wordt nooit geanalyseerd en kan worden beschouwd als digitale rommel waarvan de waarde niet wordt benut, verloren gaat of niet wordt begrepen 2, 3. Deze nutteloze files gebruiken echter wel opslagcapaciteit. Het opschonen van ongebruikte data geeft overzicht en verbruikt minder energie als bonus.

Nog beter is om nutteloze dataopslag te voorkomen door een slimme beheerstrategie zoals Information lifecycle management (ILM). ILM is een voorbeeld van een raamwerk voor het beheren van de gegevens van een organisatie en de bijbehorende metagegevens gedurende de gehele levenscyclus, van creatie en verwerving tot veroudering en verwijdering 8. De kosten die samenhangen met de groei, het beheer en de opslag van gegevens, evenals de beveiligings-, compliance- en juridische risico’s die gepaard gaan met het niet hebben van volledige controle over organisatiegegevens, kunnen worden verlaagd met een efficiënte ILM-strategie

Als student kun je al beginnen met je eigen ILM-strategie. Sla bijvoorbeeld alleen op wat echt nodig is, geef het een vervaldatum in de naam van de folder of verwijder het na een vooral ingestelde tijd. Ook het opruimen van dubbele bestanden en het opslaan van drukwerkbestanden in lage resolutie zijn voorbeelden van een meer duurzaam databeheer en makkelijk aan te leren gewoonten. In het design van je applicaties kun je principes als datareductie, duurzaam bestandsbeheer en kleine file formats mee-ontwerpen.

Vraag

Hoeveel ongelezen of onnuttige e-mails heb jij in je mailbox? Vermenigvuldig iedere mail met 0,3 gram CO2 7 en je weet wat de klimaatvoetafdruk van je mailbox is.

Bloatware

Wie ergert zich niet aan software die overladen is met features en daardoor traag of log is; software die inefficiënt is ontworpen en een buitensporige hoeveelheid geheugen of schijfruimte in beslag neemt. Naast irritant, is bloatware ook slecht voor het energiegebruik, zorgt het voor hoge hardware-eisen en geeft het onnodig dataverkeer. Met efficiënt en slim programmeren kun je programmeur positieve impact maken door bijvoorbeeld je code te optimaliseren, coding conventions aan te houden en efficiënte query’s uit te voeren waarbij je alleen ophaalt en wegschrijft wat je echt nodig hebt.

Oefening Sustainable Software Engineering

  • Bekijk deze video voor een introductie over sustainable software engineering
  • Kijk in de categorie “Green Software Practices” van de “Awesome and Dark Tactics” pagina van de faculteit Computer Science van de Vrije Universiteit en kies een of meerdere tactieken om je code slimmer en meer duurzaam te maken. Documenteer je keuze en op welke wijze je deze hebt geïmplementeerd.

Gedrag

Ook als persoon kun je een positieve bijdrage leveren, deze tips helpen je daarbij.

tips-to-reduce-carbon-footprint
Tips om je digitale voetafdruk te verkleinen. Bron: Cap Gemini UK

Ook tijdens je stage kun je een met kleine veranderingen veel energiebesparing bereiken. Een voorbeeld is een grote verzekeraar die nu ’s nachts ongebruikte Azure applicaties in slaap zet na een tip van een student.

AI kost zeer veel stroom. AI zou in 2027 evenveel energie kunnen verbruiken als een land zo groot als Nederland, waarschuwt deze studie van de BBC uit 2023. Je kunt je afvragen of elke vraag die je een AI-toepassing stelt het stroomverbruik waard is. Wanneer je deze zware toepassing niet nodig hebt, is een simpele search voor een feitje via een meer duurzame zoekmachine als Ecosia misschien een betere optie.

IT-assetmanagement

Bij de aankoop van hardware hoeft nieuw niet altijd de beste optie te zijn. Een refurbished laptop of telefoon kan ook prima werken. Ook zijn er steeds meer merken op de markt die hun producten modulair maken zodat upgrades of reparaties door een gebruiker zelf gedaan kunnen worden. Ook het langer gebruiken van bestaande hardware is een duurzaamheidsstrategie. Afgedankte hardware kan vaak nog prima werken met een open source besturingssysteem dat lichtere systeemeisen heeft dan de laatste versies van Windows of Mac OS.

Vraag

Waarom koop je je hardware eigenlijk nieuw?

Meer over digitale duurzaamheid

Bronnen

  1. Bieser, J. Hintemann, R. Beucker, S. Schramm, S. Hilty, S. “Klimaschutz durch digitale Technologien – Chancen und Risiken, Kurzstudie”. Bundesverband Informationswirtschaft, Telekommunikation und neue Medien, Borderstep Institut, Germany. Universität Zürich, Switzerland, 2020. [Online]. Available: https://www.bitkom.org/sites/main/files/2020-05/2020-05_bitkom_klimastudie_digitalisierung.pdf ↩

  2. Hack, U. (2021). “What’s the real story behind the explosive growth of data?”. https://www.red-gate.com/blog/database-development/whats-the-real-story-behind-the-explosive-growth-of-data ↩↩↩

  3. Seagate & IDC “Rethink Data, Put More of Your Business Data to Work—From Edge to Cloud, A Seagate technology report”. Seagate Technology LLC, 2020. [Online] Available https://www.seagate.com/content/dam/seagate/migrated-assets/www-content/our-story/rethink-data/files/Rethink_Data_Report_2020.pdf ↩↩

  4. O’Reilly, M. (2022). “The Unseen Data Conundrum” . Forbes Technology Council, https://www.forbes.com/sites/forbestechcouncil/2022/02/03/the-unseen-data-conundrum/ ↩

  5. Vopson, M.M. “The information catastrophe”. AIP Advances 10 (8): 085014. Aug. 1. 2020, https://doi.org/10.1063/5.0019941 ↩

  6. Lago, P., Koc ̧ak, S.A., Crnkovic, I., Penzenstadler, B. “Framing sustainability as a property of software quality.” Communications of the ACM 58(10), 2015. https://doi.org/10.1145/2714560 ↩

  7. Carbon Literacy Project (2022). “The Carbon Cost of an Email: Update!” https://carbonliteracy.com/the-carbon-cost-of-an-email/ ↩

  8. Sheldon, R. (2022). “What is information lifecycle management (ILM)?” https://www.techtarget.com/searchstorage/definition/information-life-cycle-management ↩